Iets meer dan de helft van de Braziliaanse kiezers gelooft dat hun land een communistische natie kan worden, een van de voornaamste argumenten van het bolsonarisme wanneer ze de huidige regering aanvallen. Een meerderheid ziet evenwel geen positieve kant aan de militaire dictatuur van 1964, ook een terugkerend onderwerp in rechtse kringen.

De gegevens, die helpen om de culturele oorlog tussen de belangrijkste politieke groeperingen te begrijpen, zijn het resultaat van een nieuwe Datafolha peiling, gerealiseerd van 12 tot 14 juni, waarbij 2.010 mensen - ouder dan 16 - ondervraagd werden, in 112 verschillende 'municípios' (gemeenten).

Volgens het instituut gaat 52% van de ondervraagden akkoord met de stelling dat er een risico bestaat voor een communistisch regime in het land. Hiervan gaat 33% helemaal akkoord, 19% gedeeltelijk.

Het zal geen verrassing zijn dat deze verwachting het hoogst is bij kiezers die op Bolsonaro stemden in de tweede kiesronde van vorig jaar, toen deze verloor van Lula met 49,1% tegen 50,9%, het kleinste verschil sinds de herinvoering van de democratie in 1985.

De ex-president gebruikte altijd dit argument, sprak er ook over bij zijn inauguratie in 2019. De steun van de PT, een partij die beweert socialistisch van oorsprong te zijn, en Lula's goedkeuring van linkse dictaturen in Latijns-Amerika, helpen om dat spook wakker te houden.

In het totaal wordt het idee door 42% verworpen. Hier is het voorspelbaar dat dit percentage voor het grootste deel uit Lula-kiezers bestaat, maar 32% van hen acht het ook niet uitgesloten. 42% van zij die geloven in het communistische spookbeeld zijn mensen met een hogere opleiding die, in theorie, meer toegang hebben tot kwalitatieve informatie.

De peiling levert wel contra-intuïtieve gegevens op over de polarisatie van het land waarin 29% beweert dat hun roots bij de PT liggen, en 25% dat ze Bolsonaro-aanhangers zijn. Gevraagd naar de erfenis van de regeringen van de PT (2003-2016) en Bolsonaro (2019-2022), antwoordde 33% van de ondervraagden dat ze in beide periodes positieve dingen zagen.

Bestaat er nu wel of niet een communistische "dreiging" voor Brazilië?

Wie bij het stellen van deze vraag terugdenkt aan historische figuren als Mao Tsé-Tung of Jozef Stalin moet zich niet al teveel zorgen maken. Brazilianen laten hun drang naar carnaval en andere feestjes niet indijken, deden dat ook niet tijdens de militaire dictatuur. Ze houden er ook niet van om in de pas te lopen op bevel van een of andere geschifte dictator, en zullen dat ook nooit doen.

President Lula, ondanks de recente domme uitspraken over democratie, de ongepaste hulde aan Nicolás Maduro, zijn houding omtrent het conflict tussen Oekraïne en Rusland, zou er nooit in slagen om zijn profiel om te buigen tot een radicale heerser (alhoewel sommigen in zijn partij erg radicaal zijn). Zijn succes is grotendeels te danken aan zijn "Papai Noel" reputatie, de verdediger van de arme minderheid, de man die dat deel van de bevolking een waardig bestaan biedt. Gezien zijn leeftijd (77) wordt het vooral uitkijken naar een waardige opvolger. Die is er vooralsnog niet, en dus ook geen zekerheid over zijn of haar politieke ingesteldheid.

Overigens betekent de onverkiesbaarheid van zijn grote tegenstrever Jair Bolsonaro ook niet dat het afgelopen is met extreemrechts in Brazilië. Eliane Catanhêde (Estadão) wijdde een stukje aan deze stelling.

"President Lula speelt met vuur door te vergeten dat in de politiek, net zoals in het leven, de ene dag erg kan verschillen van de andere. Het is niet verstandig om er nu vanuit te gaan dat Bolsonaro nu politiek dood is. Misschien wel, misschien niet, en dat hangt direct af van Lula."

Jair "het slachtoffer" Bolsonaro

"Door de verstikking van het democratisch centrum en de polarisatie tussen rechts en links, duwde Lula het centrum in 2018 in de richting van Bolsonaro. Deze laatste duwde weer terug naar Lula in 2022. Lula loopt nu het risico om het centrum weer naar 'nieuw rechts post-Bolsonaro' te duwen. Het is onbegrijpelijk dat Lula generaal Ernesto Geisel herhaalt en zegt dat "democratie relatief is", het leuk vindt om als communist bestempeld te worden, erop staat om het regime in Venezuela te prijzen, zich buigt voor Fidel castro, Hugo Chávez en Nicolás Maduro, gebaren maakt in het voordeel van de autoritaire regimes in Rusland en China, en tegen de democratieën in de VS en Europa. Wat wint hij daarmee, en wat wint Brazilië ermee?"

Catanhêde zegt verder dat men het bolsonarisme niet mag onderschatten:

"Er mag geen twijfel bestaan over de kracht van extreemrechts, opgebouwd na de verkiezing van Bolsonaro, en die hem 58 miljoen stemmen opleverden, ondanks al zijn blunders: de ontkenning van covid-19, in de sector opvoeding, cultuur, wetenschap, statistieken, Amazonië, internationale samenwerking en last but not least, de democratie. Lula doet er goed aan om dat fenomeen niet te onderschatten."

UOL Notícias - Folha de São Paulo - Estadão

Foto's: Wikimedia Commons - Twitter

Source: https://www.link2brazil.com/post/de-communistische-dreiging