vr 28 okt 2011, 06:00 | 0 reacties
Grote verscheidenheid in Braziliaanse wereldstad.
Strand en Spelen in Rio de Janeiro
door Tamara Evers
Rio de Janeiro zet de komende jaren een gewaagde stap op het wereldtoneel. Met de organisatie van het WK in 2014 en de daarop volgende Olympische Spelen in 2016 heeft de Braziliaanse wereldstad de nodige ballast op zijn fragiele schouders genomen. Rio de Janeiro treedt in de spotlights. De Reiskrant gaat alvast op onderzoek uit.
’When my baby, when my baby smiles at me I go to Rio, de Janeiroooo’… Met Peter Allen’s wereldhit op de iPod arriveren we swingend in de stad van carnaval en samba. Soms is de werkelijkheid mooier dan een ansichtkaart. De spectaculaire chaos van het stadsleven in Rio, omringd door granieten bergtoppen en hagelwitte stranden is zo’n voorbeeld. In Rio de Janeiro zijn het beste van de stad en de natuur met elkaar verenigd.
In geen enkele wereldstad vind je midden in het centrum een tropisch regenwoud. Het Tijucawoud is handmatig aangelegd en met zijn oppervlakte van drieëndertig vierkante kilometer het grootste bos ter wereld dat midden in een stad ligt. Apen, salamanders en slangen zijn er uit zichzelf naartoe gekomen. Ook de toekan wordt er gespot.
Corcovado-berg
Een treintje brengt toeristen in 45 minuten dwars door het woud naar de Corcovado-berg. Vanaf deze bergtop waakt het symbool van Brazilië over de stad. Het 38–meter hoge Christusbeeld, dat met gespreide armen de boodschap verspreidt, heeft het mooiste uitzicht over Rio.
In het centrum van Rio wonen zes miljoen mensen, maar de buitenwijken tellen er nog eens zes miljoen. Het lijkt alsof de inwoners van de stad er net zo perfect uit willen zien als hun omgeving. Imagobewuste stedelingen paraderen met hun strakke lijven over het prachtige Ipanema-strand.
‘God maakte de wereld in zes dagen en bracht de zevende dag op het strand van Ipanema door,’ is een geliefd gezegde onder de bevolking. De liefde voor het strand zit bij Cariocas, zoals de inwoners van Rio genoemd worden, net zo diep geworteld als de passie voor voetbal. Van wieg tot graf zoveel mogelijk tijd op het strand doorbrengen is een levensdoel.
Populairste stranden
De populairste stranden zijn het aan elkaar grenzende Copacabana- en Ipanemastrand. Voor een leek zien deze er misschien precies hetzelfde uit; een Braziliaan heeft de keuze snel gemaakt. „Ipanema”, stelt Lucas Brasil zonder aarzeling. „De zee is er blauwer dan bij ieder ander strand.”
Over het witte zand paraderen afgetrainde latino’s in strakke Speedo’s. De toeristische zomerhit ‘Mas Que Nada’ klinkt onder elke palmboom en vrouwen showen flirtend hun rondingen in de bekende mini-bikini’s. „Jullie Nederlanders dragen veel te veel stof”, klaagt een Braziliaanse Speedo-drager. „Mijn moeder kan van één Hollandse bikini wel drie Braziliaanse maken.”
Tussen de schaars geklede Brazilianen en roodverbrande toeristen sjorren verkopers tot ver in de zeventig met hun waren. Loodzware parasols behangen met bikini’s, tanks gevuld met het drankje Maté en minibarbecues om kaas op te roosteren worden door de bloedhitte gezeuld. „Lo melhor, lo melhor!!!” schreeuwt een man over het strand. ‘Ik verkoop de allerbeste.’
'Land van de mooie mensen'
Al sinds de Portugezen Brazilië in de zestiende eeuw koloniseerden oefent ‘het land van de mooie mensen’ een grote aantrekkingskracht uit op buitenlanders. Waren de drijfveren achter een bezoek in het verleden vooral goud, rubber en koffie; tegenwoordig zijn de exotische bezienswaardigheden en de overweldigende natuur een reden om in het vliegtuig te stappen. Of natuurlijk de evenementen van wereldformaat die de komende jaren op de Braziliaanse agenda staan.
Vooral het WK in 2014 leeft al volop onder Brazilianen. In het hart van de stad, onder het wakende oog van het Christusbeeld staat de centrale voetbaltrots: het legendarische Maracanã-stadion. Daar waar voetbalicoon Pelé ooit zijn duizendste goal scoorde, zal in 2014 de finale van het wereldkampioenschap gespeeld worden.
Het immense sportcomplex werd in 1950 geopend, speciaal voor het WK van dat jaar in Brazilië. Gejuich en supportersgezang hebben plaats moeten maken voor bouwsteigers. Twee jaar renovatiewerkzaamheden en een slordige 310 miljoen euro zijn uitgetrokken om het complex klaar te stomen voor het wereldkampioenschap.
Meningen verdeeld
„Een schande”, vindt een Braziliaanse gids die niet met zijn naam in de krant wil. „In Brazilië is nooit geld maar voor het WK staan de zakken reals ineens paraat. Brazilië is een echt voetballand. De sport zit diep in onze harten geworteld. Maar als ik het voor het zeggen had dan zou het WK hier niet plaatsvinden. We hebben grote problemen, vooral op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en veiligheid. We zijn er simpelweg niet klaar voor.”
Eduardo Motcceli denkt er anders over. Hij verkoopt zelfgemaakte kunstwerken op de zondagse ‘hippiemarkt’ in Ipanema. „Het wereldkampioenschap en de Olympische Spelen zijn goed voor ons land”, stelt hij. „Deze evenementen trekken toeristen en geld naar Brazilië en daar kunnen we als bevolking alleen maar van profiteren. Iedereen kan zien dat Rio er beter van wordt. Nieuwe wegen worden gebouwd en in ongure buurten is tegenwoordig meer bewaking aanwezig.”
Grote tegenstellingen
Met die ‘ongure buurten’ doelt Eduardo voornamelijk op de favela’s. De krottenwijken, die overal door de stad te vinden zijn, tekenen Rio de Janeiro. Op bijna iedere rotshelling staan de zelfgebouwde huisjes van bouwafval en golfplaten, niet uitgezonderd direct naast luxueuze wolkenkrabbers en hotels.
De tegenstellingen tussen arm en rijk zijn nergens zo duidelijk zichtbaar als in Brazilië.
Het centrum van Rio is een van de weinige plekken in de stad met sporen van het verleden. Door de beperkte ruimte moet er altijd iets worden afgebroken voordat er gebouwd kan worden en zijn veel historische gebouwen verloren gegaan. Op een bergrug in het centrum ligt de koloniale kunstenaarswijk Santa Teresa.
Een oude, gele tram (Bodhino genoemd) brengt toeristen naar de bochtige keienstraatjes van een van de leukste wijken van de stad. In de 19e eeuw woonden de rijken in de herenhuizen met puntgevels en gebrandschilderde ramen. Tegenwoordig wonen er vooral hippies en kunstenaars, die op het plein Largo do Guimaraes zoeken naar inspiratie, leven en muziek.
Buisende stadswijk
Een andere wijk die niet gemist mag worden is Lapa. Het trammetje van Santa Teresa rijdt over het uit 1750 stammende aquaduct Arcos de Lapa naar deze bruisende stadswijk. Lapa staat vooral bekend om haar levendige nachtleven (zie kader), maar ook om de trappen van Selarón.
Op die gemozaïekte trappen zit de 64–jarige Jorge Selarón te schilderen. De Chileen, die een verwarde indruk maakt, beweegt zijn kwasten geconcentreerd maar geroutineerd over het karton. Rode verf verschijnt op het blad. Hij heeft zijn grijze haren bijeen gebonden in een dun staartje dat onder zijn rode visserhoed uitsteekt. Zijn rode shirt spant strak om zijn buik en zijn bijpassend gekleurde broek en Havana-slippers maken het geheel erg rood. Zijn grote, zwarte snor waaiert uit in een grijze, pluizige baard.
Klaarmaken voor nachtleven
De Chileen is al eenentwintig jaar lang zeven dagen per week met zijn obsessie bezig. Met tegeltjes uit 142 verschillende landen, spiegels en keramiek versiert hij de 250 treden, die al veelvuldig als decor voor films en videoclips gediend hebben.
„Soms krijg ik tegels cadeau. Maar ik ga ook op reis om nieuwe te kopen”, vertelt Selarón zonder van zijn creatie op te kijken. „De wereld komt samen op mijn trappen. Het is mijn taak, bestemming en levenswerk om deze treden te voltooien. Ik kan je vertellen, ze zijn nooit af. Deze droom eindigt pas met mijn dood.”
Als de duisternis indaalt zit Selarón nog steeds op zijn trap en verlaten de Cariocas hun geliefde strand om zich klaar te maken voor het nachtleven. De lichten van de krottenhuisjes op de bergtoppen zorgen voor een sterrenhemel van armoede. Het Christusbeeld aanschouwt het leven van de Cariocas in stilte en het WK is weer een dagje dichterbij…
Bekijk hier een video uit het KLM IFly Magazine:
http://www.youtube.com/watch?v=5-FcN5OY ... r_embedded
V&B