"Nooit ging Braziliaans milieu sterker achteruit".
Bewerkt door: Annelies De Becker
4/04/12 - 10u44 Bron: IPS
Nooit eerder sinds de militaire dictatuur is het Braziliaanse milieu sterker achteruitgegaan dan tijdens het eerste jaar van het presidentschap van Dilma Rousseff. Dat zeggen 39 grote milieuorganisaties in het land. De gunstige evolutie die in 1998 was ingezet, is gestopt, stellen ze. De waarschuwing staat in een document dat de 39 milieuorganisaties naar de Braziliaanse regering en naar VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon hebben gestuurd.
Na het einde van de dictatuur in 1985 kwam er steeds meer aandacht voor milieu, maar nu gebruikt de regering het milieu als pasmunt, zegt Mario Mantovani van SOS Mata Atl¿ntica, een van de ondertekenende organisaties. "Milieu is pasmunt geworden voor zaken die slechts tijdelijk politiek belang hebben."
Reductie van de CO2-uitstoot
Mantovani noemt deze achteruitgang onvoorstelbaar van een regering "die het resultaat is van de reactie van de samenleving." Dilma Rousseff behoort tot de centrumlinkse Arbeiderspartij (PT) van Luiz Inácio Lula da Silva, die in 2003 aan de macht kwam.
Het document looft de successen van het Braziliaanse milieubeleid van de voorbije twintig jaar: Brazilië was het eerste ontwikkelingsland dat doelstellingen voor de reductie van de CO2-uitstoot heeft bepaald en verkreeg daarmee een internationale reputatie op het vlak van milieuthema's.
Nu maakt president Rousseff niet alleen haar beloftes niet waar, ze is ook van plan vorige realisaties terug te draaien, zegt Bazileu Margarido van het Instituut voor Democratie en Duurzaamheid. Hij verwijst vooral naar de hervorming van de boswet, waarover het parlement nu al maanden debatteert. De hervorming verzwakt de bescherming van de bossen en leidt opnieuw tot meer ontbossing, zegt Margarido. Bovendien komt er amnestie voor illegale ontbossing van voor juli 2008.
Amazonegebied
In vorige legislaturen waren er ook al pogingen om de bescherming van bossen terug te schroeven maar werd dat meestal onmogelijk gemaakt door de regering "als gevolg van de sterke reactie in de samenleving", zeggen de milieuorganisaties. Nu werkt de regering mee aan de hervorming, stellen ze.
Volgens de regering-Rousseff daalde de ontbossing in het Amazonegebied met 11,7 procent in de periode van augustus 2010 tot juli 2011. Voor het derde jaar op rij zit de ontbossing op een historisch laag peil, zegt ze. Volgens het Nationaal Instituut voor Ruimteonderzoek vertegenwoordigt dat percentage 6238 vierkante kilometer, het laagste ontbossingscijfer sinds het begin van de satellietmetingen in 1988.
Nilo D'Avila van Greenpeace-Brazilië en Brenda Brito van Imazon zeggen dat deze vooruitgang juist mogelijk was dankzij de bestaande boswet. Brito wijst onder meer op het verbod op de verkoop van vlees van vee dat gekweekt is in illegaal ontboste gebieden. "Beleidsmaatregelen zoals deze hebben vruchten afgeworpen", zegt ze.
Waterkrachtcentrales
Het document laakt ook de achteruitgang van de beschermingseenheden, een wettelijk mechanisme om ecosystemen te beschermen. In het Amazonegebied werd bijvoorbeeld 86.000 hectare uit zeven van deze beschermingseenheden gehaald met het oog op de bouw van vier grote waterkrachtcentrales, zegt Margarido. "De regering-Rousseff is de eerste regering die niet alleen geen nieuwe zones voor milieubescherming creëert maar ze ook verkleint", zegt Raul Silva Telles do Valle van het Sociaal en Ecologisch Instituut.
Een andere kritiek is dat de milieuprocedures verzwakt zijn, waardoor het toezicht is afgenomen en de toewijzing van controversiële vergunningen is toegenomen. Het document verwijst onder meer naar de omstreden waterkrachtcentrale van Belo Monte, die men in het Amazonegebied aan het bouwen is.
"Belo Monte betekende de vernietiging van de regels, de milieuvoorwaarden en de getroffen inheemse volkeren", zegt Do Valle. Hij wijst erop dat er in het Amazonegebied nog 170 waterkrachtcentrales komen, plus 60 grote centrales, zonder dat daar een grondige strategische evaluatie is aan te pas gekomen. Dat zal tot nog meer ontbossing leiden, gevolgd door migratie en landbouwspeculatie. "Het zal ook het hydrologisch systeem van de regio veranderen en de inheemse volkeren en werkgemeenschappen op een niet omkeerbare manier treffen", stelt het document.
De 39 milieuorganisaties roepen op tot "sterke actie". Anders wordt Brazilië straks "tegelijk gastheer en slechterik" van Rio+20, de VN-duurzaamheidstop die van 20 tot 22 juni in Rio de Janeiro plaatsvindt.
V&B