Aanmelden:


Statistieken

Wie is er online:
Geregistreerde gebruikers: Cunha, Dilma, Holambra, Progresso

Aantal leden 522
Ons nieuwste lid is Simon Veldman

Blog

Brazilie Nieuws: Jair Lula Bolsonaro

door Redactie



Lula: “De armoede is zodanig zorgwekkend dat je een steuntrekker wordt als je arm bent” (in 2003, bij de lancering van het sociale programma Bolsa Família).

Bolsonaro: “Ik kan geen geld weghalen bij de armen om het aan de allerarmsten te gaan geven” (recente uitspraak van de president bij de weigering om het project Renda Brasil – zijn versie van de Bolsa Família – zoals voorgesteld door economieminister Paulo Guedes goed te keuen, omdat hij een uitkering van R$ 250 te weinig vond).

Lula: “Ah maar Lula hield erg veel van het noordoosten. Niet ‘hield’. Ik hou van het noordoosten en ik vind dat we er alles aan moeten doen om het noordoosten gelijkwaardig te maken met de zuidelijke regio” (Zei Lula eerder dit jaar).

Bolsonaro: “Wij kunnen het niet hebben over onze toekomst, eender waar in Brazilië, zonder het te hebben over het noordoosten en het prachtige volk aldaar” (zei Bolsonaro onlangs bij een evenement in de staat Paraíba).

Lula: “Het is daarom dat wij dergelijke woningen beschikbaar stellen. Het is daarom dat wij meer waardigheid verlenen, dat is de reden waarom wij het programma Minha Casa Minha Vida in het leven riepen” (Lula over het programma van sociale woningbouw).

Bolsonaro: “Het maakt ons erg blij en gelukkig dat de bevolking, meer dan een eigen adres, aan eigenwaarde wint door het bezit van een eigen woning” (zei hij bij de inhuldiging van een wooncomplex in Campina Grande – Paraíba).

De huidige Braziliaanse president mag dan al zijn minachting en afkeer jegens zijn voorganger Lula verkondigen, maar in werkelijkheid laat hij zich inspireren door de arbeiderspartij PT. Op ideologisch vlak gaat het om tegenpolen, in de praktijk echter, vertoont hij gelijkenissen met de ontevredenen van het land, zowel op het vlak van zijn openbaar beleid als in de populistische strategie om kiezers te winnen. Hij heeft maar één doel: net als Lula wil hij de steun winnen van de arme kiezers, vooral in het noorden en het noordoosten van Brazilië waar hij de verkiezingen verloor. Schaamteloos maakt hij gebruik van de sociale programma’s van Lula, en volgt nauwgezet het schema op van de sociale programma’s en openbare werken met het oog op een overwinning bij de volgende verkiezingen, in 2022.

De afstand tussen beiden kan nauwelijks groter zijn, maar als het gaat over het verzamelen van stemmen en de uitvoering van machtsprojecten op lange termijn, zijn er veel gelijkenissen. Tot kort voor de verkiezingen was Bolsonaro een fervente tegenstander van plannen voor basisinkomens. Ondertussen wijzigde hij zijn koers en wil hij de Bolso Família opnieuw lanceren onder een andere naam. Het enige wat nog ontbreekt is dat Bolsonaro een baard laat groeien. Een inkomensverdeling is noodzakelijk in een land met zoveel ongelijkheid als Brazilië, maar werd een gereedschap om de kiezers te manipuleren door middel van de publieke instellingen en de economische macht van de staat. De sociale druk moet verminderd worden, het gebrek aan werkgelegenheid gecompenseerd: dat kan via een uitkering aan het arme en straatarmste deel van het volk. Iedereen wint erbij, maar wie meer wint is de populistische leider. De president zag dat de noodhulp zijn populariteit omhoog deed gaan en dat de armen hem begonnen te steunen. De PT hield zichzelf aan de macht door het politiek gebruik van de Bolsa Família en met het dreigement dat het programma zou ophouden te bestaan, mochten de tegenstanders de verkiezingen winnen. De uitkering werd een soort chantage.

De noodhulp nam de twijfels van Bolsonaro weg omtrent de economische en electorale effectiviteit van de sociale programma’s. De enige limiet is het uitgavenplafond, goedgekeurd tijdens de regering van Michel Temer. Bolsonaro wil dat plafond nu versoepelen, in verband met de pandemie. De recente peilingen liegen er niet om: hij won aan populariteit en de noodhulp heeft daar veel mee te maken.

De strategie van Bolsonaro om opnieuw verkozen te worden in 2022 omvat drie actiepunten: naast een minimuminkomen is er een huisvestingsprogramma, en een versneld plan voor infrastructuurwerken in gans Brazilië, maar vooral in het noordoosten en het noorden. In een jaar tijd kwam Bolsonaro op de proppen (onder andere benamingen), met een beknopte versie van wat Lula realiseerde tijdens zijn twee ambtstermijnen, eerst de Bolsa Família, later het groeiprogramma PAC (Programa de Aceleração do Crescimento) en Minha Casa Minha Vida, een financieringsplan voor de bouw en aankoop van sociale woningen.

In de nasleep van de noodhulp Auxilio Emergencial, die R$ 600 bedroeg en tot het einde van het jaar R$ 300 zal bedragen, is Bolsonaro van plan om de Bolsa Família, herdoopt in Renda Brasil, op te trekken van R$ 190 (gemiddeld) naar R$ 300. Het aantal begunstigden zal verhogen van 14,2 miljoen naar 22 miljoen. Om dit te bekostigen zal Paulo Guedes een salarisbonus moeten schrappen die jaarlijks 23,2 werknemers ten goede komt, en andere steunprogramma’s als de ‘seguro-defeso’ (voor ambachtelijke vissers) en de ‘Farmácia Popular’ (volksapotheek met verlaagde prijzen). Lula deed ongeveer hetzelfde toen hij begon met de Bolsa Família en groepeerde eerdere sociale programma’s van zijn voorganger FHC (Fernando Henrique Cardoso), zoals de Bolsa Escola en de Bolsa Renda die toen (voor 2002) R$ 60 uitkeerde aan de begunstigden, en wijzigde de naam in Cartão Alimentação. Zowel Lula als Bolsonaro spraken over “aalmoezen” vooraleer de bestaande programma’s over te nemen en er een andere naam op te kleven.

Het huisvestingsprogramma van Bolsonaro, ‘Casa Verde e Amarela’, gelanceerd op 25 augustus, heeft een structuur die vergelijkbaar is met Minha Casa Minha Vida, gecreëerd door Lula in 2009. Er zijn echter enkele belangrijke verschillen. Terwijl Minha Casa Minha Vida vier inkomensgroepen heeft, werd Casa Verde e Amarela verdeeld in drie groepen. De groep die onder het huidige overheidsplan werd geëlimineerd, is precies de laagste inkomensgroep, met een inkomen tot R$ 1.800, die een woning konden aankopen met een financiering van 90%, gesubsidieerd met vaste maandelijkse termijnen. Een bijzonderheid van het programma van Bolsonaro is het voordeel dat wordt toegekend aan burgers van het noordoosten, die een half procentpunt lagere rentetarieven zullen hebben dan in de rest van Brazilië. Naast het niet oplossen van de problemen onder zijn voorganger, bemoeilijkt het programma Casa Verde e Amarela de mogelijkheid om een eigen woning te bezitten voor zij die er het meest behoefte aan hebben, de laagste inkomensgroep.

Wat de infrastructuurwerken betreft, doet Bolsonaro het voor de hand liggende, met name gebouwen en werken inhuldigen die door Lula en Dilma werden opgestart, en die hij nu behandelt als zijn projecten. De inhuldiging van de omleiding van de rivier São Francisco in Ceará (in juli) is een fraai voorbeeld van deze toe-eigening. Op korte termijn wil Bolsonaro tegen het einde van het jaar 33 werken inhuldigen, in alle Braziliaanse regio’s. Hiervoor verhoogde hij de budgettaire middelen, en sinds de maand mei bevoorrechtte hij hierbij het noordoosten. Het gaat hier niet alleen om een regio met de hoogste armoedecijfers, maar ook het gebied waar hij het tij wil keren in zijn voordeel, en de populariteit die Lula er nog altijd heeft, wil ondermijnen. De president doet werkelijk alles wat hij kan om de bevolking lijfelijk te ontmoeten en om te pronken met de prestaties van de overheid, in dezelfde stijl van zijn voorgangers die hiervoor de PAC-projecten gebruikten.

Financiële steunprogramma’s zijn machines om stemmen te verzamelen. Het volstaat om geld te injecteren in het laagste deel van de sociale piramide, de ongelijkheid te verminderen, om een kettingreactie te veroorzaken die de lokale economieën stimuleert, met belangrijke macro economische gevolgen. Lula won de verkiezingen van 2006 met 61% van de stemmen, evenveel als in 2002, maar zag het profiel van de kiezer grondig wijzigen, vanwege de Bolsa Família. In 2002 kreeg hij vooral veel stemmen in gemeentes met een betere sociale situatie; in 2006 kwamen de stemmen vooral uit steden en regio’s met minder goede of slechte sociale indicatoren. Sociologen en politieke wetenschappers ontdekten dat de Bolsa Família erg veel arme kiezers lokte, met een sterke populistische aantrekkingskracht. Meer dan 86% van de begunstigden van dat programma stemden voor Lula bij de tweede kiesronde in 2006, volgens een studie van de universiteit van Brasília uit 2009.

Politieke strategie

Socioloog Walquíria Leão Rego, een gepensioneerde professor bij Unicamp en auteur van het boek “Vozes do Bolsa Família – autonomie, geld en burgerschap” zegt: “Het Renda Brasil verhaal is bedoeld om Lula te doen vergeten bij de bevolking. Het gaat hier om een politiek van stilte, het elinineren van het geheugen”. Volgens haar is het niet nodig om de Bolsa Família te vervangen door een nieuw programma omdat de goede werking al bewezen werd, maar enkel om het te verbeteren: “Ik zie het initiatief van de regering als louter electoraal: men wil de verschillende voordelen benutten die reeds geconsolideerd werden, door het bedrag van de uitkering te verhogen. Als volksvertegenwoordiger was Bolsonaro een fervente tegenstander en criticus van de Bolsa Família. In 2010 zei hij bijvoorbeeld dat het programma een soort wisselgeld was, om stemmen te kopen in het noordoosten”.

“Nu schenkt de federale regering ongeveer R$ 500/maand aan 12 miljoen gezinnen, o.m. via de uitkering Bolsa Família, en wint hierdoor 30 miljoen stemmen”, zo zei Bolsonaro destijds in een toespraak tot zijn collega’s in de Kamer, en: “Het is ontmoedigend om verkiezingen te betwisten in een dergelijk scenario, dat is stemmen kopen”.

Ondertussen werd Bolsonaro president, wijzigde zijn standpunt en begon te surfen op de sociale programma’s van zijn voorgangers om kiezers te overtuigen, voornamelijk de meest kwetsbare groep van de bevolking. En zo plaveit hij de weg voor zijn herverkiezing in 2022, zijn politieke strategie.

Bron

Foto's: Fotos Públicas - Ricardo Stuckert / Alan Santos - PR

Source: https://brazilienieuws.online/2020/09/06/jair-lula-bolsonaro/