Aanmelden:


Statistieken

Wie is er online:
Geregistreerde gebruikers: Cunha, Dilma

Aantal leden 522
Ons nieuwste lid is Simon Veldman

Blog

Brazilie Nieuws: Lava Jato: onder het tapijt ermee!

door Redactie



Ex-president Lula is de meest begunstigste van de afbraak van het Lava Jato onderzoek, een afbraak die gebeurde onder het goedkeurend oog van president Bolsonaro. De huidige president, net zoals de leider van de arbeiderspartij PT, probeerde om de strijd tegen de corruptie ongeloofwaardig te laten schijnen met het oog op de verkiezingen van volgend jaar, hiermee alle witteboordcriminelen bevoordelend die in de voorbije jaren veroordeeld werden.

Het thema van de strijd tegen corruptie was beslissend bij de vorige verkiezingen, in 2018, en zal ook belangrijk zijn in 2022, maar dan op een andere manier. De reeks nietigverklaringen van veroordelingen die de afgelopen jaren zijn toegepast tegen politici – beschuldigd van verduistering van miljarden – heeft het electorale landschap veranderd en zorgde voor de rehabilitatie van politici die er enkel maar van droomden terug te keren naar het middelpunt van het debat. Lula leidt de lijst van begunstigden, alsmede de stemintentie peilingen. Jair Bolsonaro, die op de anti-corruptiegolf surfte, zal moeten uitleggen waarom hij de ontmanteling van de Lava Jato en de begrafenis van projecten in het Congres voor de bestrijding van witteboordencriminaliteit heeft gesponsord. En voormalig rechter Sergio Moro, architect van de grootste operatie in de geschiedenis tegen deze misdaden, probeert zichzelf in de politiek te lanceren door de slinkende erfenis van de operatie te verdedigen – en zijn eigen biografie.

De ontmanteling creëerde een nieuw tijdperk van straffeloosheid en bevrijdde invloedrijke autoriteiten en zakenlui reeds van bijna 300 jaren gevangenisstraf, een domino-effect dat begon in het 2de panel van het hooggerechtshof (STF) en uitliep naar het voltallige hof dat oordeelde dat rechter Sérgio Moro partijdig was toen hij Lula veroordeelde. De voormalige president loopt voorop in de rij van politici die wraak willen en het einde van al deze processen toejuichen, ook al betekenen de nietigverklaringen niet dat ze onschuldig zijn. Die nietigverklaringen kwamen er enkel maar door procedurefouten, wijzigingen in de jurisprudentie en herinterpretaties van bevoegdheden.

De namen van de begunstigden zijn te vinden bij rechts en bij links: de bolsonaristen Kamervoorzitter Arthur Lira (PP) en stafchef Ciro Nogueira (PP), de voormalige Kamervoorzitter Eduardo Cunha (MDB), de voormalige gouverneur van Rio de Janeiro Sérgio Cabral en allerlei topmanagers die al vergeven werden, of nog in blijde verwachting zijn om vergeven te worden voor hun wandaden.

Sinds het STF het werk van Moro in juni van dit jaar praktisch begroef, hebben de hogere rechtbanken in hetzelfde kielzog gevolgd en alleen al in 2021 veroordelingen ingetrokken met betrekking tot 14 processen van de Lava Jato, die samen 222 jaar elimineren in de gevangenis van de doelwitten van deze acties.



Afgelopen week heeft Lula er weer van geprofiteerd. Het Federale Openbare Ministerie (MPF) verzocht om archivering van het Guarujá triplex-onderzoek, een emblematische zaak die resulteerde in de eerste veroordeling van de PT in Lava Jato en hem in april 2018 naar de gevangenis bracht. Er werd geen bewijs geëvalueerd nadat het onderzoek opnieuw moest worden opgestart, nogal straf. Het federale openbare ministerie vroeg om de indiening onder verwijzing naar de verjaringstermijn in de zaak, aangezien Lula niet langer tijdig zal kunnen worden berecht omdat hij 76 is.

Lula ontsnapte reeds aan 8 jaar en 10 maanden gevangenisstraf in dit proces en 17 jaar in het geval van het buitenverblijf in Atibaia, die ook nietig werd verklaard nadat de zaak uit Curitiba was verwijderd en naar de TRF-1 in Brasília was gestuurd. Het werd weer een propere lei. Het was niet de enige ‘petista’ die dergelijke voordelen behaalde. Eerder deze maand herriep het STJ (Superior Tribunal de Justiça) de veroordelingen van voormalig PT-penningmeester João Vaccari Neto, voormalig minister Antonio Palocci en 11 andere beklaagden. Ze werden verdacht van deelname aan een ingewikkelde betalingsregeling voor omkoping tussen Odebrecht en PT-leden, met steekpenningen ter waarde van R$ 200 miljoen. Ook met het argument van Moro’s verdenking van partijdigheid, vroeg het openbaar ministerie in São Paulo dat het onderzoek dat Fábio Luís Lula da Silva, de zoon van Lula, wordt afgesloten. Dat onderzoek betrof illegale overdrachten door telefoon operator Oi aan bedrijven in de Gamecorp-groep van Lula’s zoon.

“Het is zonder meer duidelijk dat het systeem zichzelf heeft gereorganiseerd en terugkeert naar de toestand van absolute straffeloosheid voor de machtigen, bedreigd door het Lava Jato onderzoek. Het gevolg hiervan is de demoralisatie van het rechtssysteem en het groeiende diskrediet in de politiek”, bekritiseert senator Alessandro Vieira (Cidadania). Vieira is een collega van andere parlementsleden die er mogelijk baat door hebben.



Bondgenoten van de president en leiders van de groep van centrumpartijen, Kamervoorzitter Arthur Lira en stafchef Ciro Nogueira werden bevoordeeld nadat het tweede panel van de STF de klacht had afgewezen over een proces dat een vermeend plan van misbruik van middelen onderzocht bij Petrobras ten gunste van parlementairen van de partij Progressistas dat een verlies van R$ 29 miljard veroorzaakte.

Senatoren Renan Calheiros (MDB) en Jader Barbalho (MDB) hopen ook te profiteren van Moro’s verdenking (dit begrip had enkel betrekking op de rechtszaken van Lula, maar de advocaten van de beklaagden willen het uitbreiden naar de andere zaken). En ze hebben reden om optimistisch te zijn.

In juni van dit jaar riep de procureur-generaal (PGR) op tot beëindiging van de onderzoeken tegen de twee op verdenking van het betalen van R$ 864 miljoen aan steekpenningen aan aannemers in ruil voor contracten voor de bouw van de waterkrachtcentrale van Belo Monte. De zaak moet volgend jaar door het Hooggerechtshof worden geanalyseerd en zou Renan nog een overwinning kunnen opleveren, die zich in de loop van de jaren al bevrijdde van diverse processen.



Eduardo Cunha

Een andere veroordeelde die weet te ontsnappen aan vervolging is ex-Kamervoorzitter Eduardo Cunha (MDB). Het derde panel van de 2de gerechtelijke instantie TRF-1 vernietigde het vonnis dat tegen hem en voormalig plaatsvervanger Henrique Eduardo Alves (MDB) was uitgesproken. Beiden waren veroordeeld tot respectievelijk 24 jaar en 8 jaar gevangenisstraf, in een onderzoek naar corruptie bij de overheidsbank Caixa Económica Federal. In september van dit jaar verlaagde het STF reeds de lat voor Cunha door een andere veroordeling, opgelegd door Sérgio Moro, na een beschuldiging van het aannemen van steekpenningen van een lobbyist die bij Petrobras werkte. In beide gevallen werd misbruik gemaakt van een vastgestelde jurisprudentie: misdrijven als corruptie en witwassen moeten door het kiestribunaal worden beoordeeld, indien het gaat om financieringen met zwart geld (caixa dois).

Deze tendens bij de gerechtelijke instanties bevoordeelt ook ex-gouverneur Sérgio Cabral, de enige belangrijke politicus die veroordeeld werd in het Lava Jata onderzoek en nog altijd opgesloten zit, verbitterd. Cabral was het doelwit van 21 veroordelingen, neerkomend op 400 jaren opsluiting. Eerder deze maand werd hij door het STF vrijgesproken van enkele vonnissen met betrekking tot corruptie in de gezondheidszorg. Voor de ministers van het hof hoorden die onderzoeken thuis bij een andere rechter omdat ze geen verband hielden met het 7de hof dat toen onder het bevel stond van rechter Marcelo Bretas (een magistraat die ook het doelwit is van de beklaagden, evenals Moro, omdat ook hij diverse uitspraken deed in het Lava Jato onderzoek). De zaak zal naar verwachting een maas in de wet openen om andere veroordelingen tegen Cabral terug te draaien.



De golf van nederlagen van het Lava Jato onderzoek in het Hooggerechtshof was ook gunstig voor Aécio Neves (foto), een van de belangrijkste PSDB-politici. In augustus beval het tweede panel van het Hof de afwijzing van een onderzoek naar de vermeende praktijk van een misdaad van “caixa dois” in 2014, het jaar waarin de “tucano” kandidaat was voor het presidentschap. De toenmalige senator zou R$ 6 miljoen ontvangen hebben van het bedrijf Odebrecht, aan het licht gekomen en ondersteund door gerechtelijke akkoorden in het kader van het Lava Jato proces. Neves werd ook aangeklaagd wegens de ontvangst van R$ 2 miljoen aan smeergeld door de groep JBS. Zelfs de voormalige gouverneur Wilson Witzel (Rio de Janeiro) die ontzet werd uit zijn functie, en nu zijn rekeningen goedgekeurd zag door de provincieraad, zegt dat hij werd vrijgesproken door de raad en vraagt om teruggave van zijn mandaat.

De gevolgen van de reeks nietigverklaringen hebben de hoop gewekt bij JBS, evenals bij verschillende andere bedrijven die door het Lava Jato onderzoek zijn getroffen, om de zware boetes die door de veroordelingen werden opgelegd, kwijt te raken. De groep van de broers Batista zoekt naar manieren om het bedrag van de boete die met de procureur-generaal onderhandeld werd, van meer dan R$ 10 miljard, te verlagen. Zij beweren het niet eens te zijn met de criteria die het openbaar ministerie gebruikte, om de berekeningen te maken.



Ondanks de verontwaardiging van vele Brazilianen, worden de annuleringen gevierd bij de verdediging van de beklaagden. Advocaat van tientallen machtige politici, onderzocht in het Lava Jato proces, Antônio Carlos de Almeida Castro, bekend als Kakay, voert openlijk campagne tegen de taskforce en Sérgio Moro. “Alles wat er nu gebeurt, zal de gerechtelijke macht enorm in diskrediet brengen. En dat vindt zijn oorsprong in de politieke vastberadenheid van Moro’s groep”, zegt Kakay. “Hij arresteerde Lula, de belangrijkste tegenstander van Bolsonaro in 2018, en was de grootste steunpilaar van de huidige president. Toen, terwijl hij zijn toga nog steeds over zijn schouders droeg, aanvaardde hij minister van justitie te worden. Dit heet corruptie.”



Moro (foto) bekritiseert de annuleringen: “Het gerecht faalt wanneer het toestaat dat misdaden worden voorgeschreven en wanneer het, als gevolg van buitensporig formalisme, de nietigverklaring van veroordelingen toestaat, zoals in de gevallen van Sergio Cabral, ex-president Lula en Eduardo Cunha. Ondanks al het bewijsmateriaal dat door operaties is verzameld, is dit routine in de rechtbanken. Helaas keren we terug naar straffeloosheid”, zo verklaarde hij tegen het tijdschrift Istoé.

Leden van de Lava Jato werkgroep veroordelen de tegenslag: “Een moment was er hoop dat gerechtigheid de politiek zou overheersen en veranderen. Maar het is de politiek die de macht controleert. Uiteindelijk verandert de politiek het rechtssysteem, zodat alles blijft zoals het altijd is geweest”, veroordeelt Deltan Dallagnol, voormalig coördinator van de Lava Jato in Curitiba, die van plan is deel te nemen aan de verkiezingen van volgend jaar.



Sérgio Moro zal in zijn kiescampagne de erfenis van de Lava Jato moeten verdedigen, maar ook zijn besluit om zich aan te sluiten bij de regering van Bolsonaro, die in de praktijk begon met de ontmanteling van de operatie. Essentiële voorstellen om straffeloosheid te bestrijden, zoals het wetsvoorstel van strafuitvoering na een veroordeling in 2de instantie of die van geprivilegieerde rechtspraak, werden in het Parlement geblokkeerd met de hulp van de regering toen hij minister van Justitie was.

De grote sponsor van de Lava Jato afbraak was echter president Bolsonaro. Hij wees Augusto Aras, een Lava Jato-criticus, aan als de procureur-generaal van de republiek, die reeds aan het begin van zijn ambtstermijn aankondigde dat hij het Lava Jato onderzoek wilde bestrijden. Dit was zeven maanden voordat minister Edson Fachin Lula’s veroordelingen in de Lava Jato vernietigde, met het argument dat de federale rechtbank van Curitiba niet bevoegd was om de voormalige president te oordelen (hoewel deze kwestie al in drie gerechtelijke instanties was opgelost). Deze overwinning van de garantievleugel in het tweede panel van de STF, geleid door Gilmar Mendes, veranderde de loop van de onderzoeken naar corruptie.

Al deze gevallen van corruptie maken slachtoffers, maar ook het ganse land lijdt onder de juridische onzekerheid, zelfs met gevolgen voor investeringen. De ontmanteling van het Lava Jato onderzoek is emblematisch, maar is niet het eerste geval in zijn soort. Operatie zoals Castelo de Areia (Zandkasteel) in de jaren 2000, werden ook geannuleerd wegens procedurefouten, hoewel er voldoende bewijzen verzameld werden. Het Petrolão schandaal, de PP en MDB bende, naast andere schandalen, stevenen eveneens af op straffeloosheid. Na het Mensalão schandaal, een keerpunt bij het STF, zei Lula dat hij verraden werd. Maar hij werd opnieuw verkozen en zorgde ervoor dat de PT nog eens 9 jaar aan de macht bleef. En nu werden alle pilaren onder het Lava Jato onderzoek opgeblazen, gesteund door de hogere rechtbanken.



Marcelo Odebrecht, een van de machtigste ondernemers van Brazilië, tot aan zijn nek betrokken in het Lava Jato onderzoek.

Het gevoel dat er ingegrepen wordt in bepaalde gevallen, ten gunste van machtige en politieke groeperingen, is onvermijdelijk. Het Lava Jato onderzoek werd door zijn aanhangers aangekondigd als een nieuw tijdperk in de strijd tegen het wegsluizen van overheidsgeld. Een dergelijke drastische verandering wordt van geen enkele operatie verwacht, maar een verbetering van het wettelijk kader en betere praktijken kunnen en moeten de misdaden verminderen die de groei van het land belemmeren. En dat is vooralsnog niet het geval.

Bron: Istoé

Foto's: Fotos Públicas - Edu Guimarães - Orlando Kissner - Pedro França/Agência Senado - José Cruz - Marcello Casal Jr - Fabio Rodrigues Pozzebom/Agência Brasil - Cicero Rodrigues/ World Economic Forum - Jefferson Rudy/Agência Senado

Source: https://brazilienieuws.online/2021/12/19/lava-jato-onder-het-tapijt-ermee/