Aanmelden:


Statistieken

Wie is er online:
Geregistreerde gebruikers: Cunha, Dilma

Aantal leden 522
Ons nieuwste lid is Simon Veldman

Reizen

Een week bij de Xavante, iets voor u?

door Redactie

Xavante

Brazilië is meer dan voetbal, samba, mooie vrouwen, favela’s, mooie stranden, overbevolkte steden en het regenwoud. Voor wie het even uit het oog verloor: de oorspronkelijke bevolking van dit reusachtige land kreeg erg veel te lijden in de voorbije eeuwen, maar ze zijn er nog steeds, vechtend voor hun rechten, overlevend ondanks alles. De Xavante gemeenschap in de deelstaat Mato Grosso hoort bij die inheemse volkeren en opent nu de toegang tot hun dorp voor bezoekers, dit i.s.m. het reisagentschap Ambiental Turismo. De stap heeft tot doel om de cultuur van de Xavante te tonen, tegelijkertijd een inkomen genererend voor de gemeenschap.

Jurandir Siridiwé, hun leider, zegt : “Alles wat u tot nog toe las of hoorde over ons volk, is fout”. Hij is er zich van bewust dat het beeld wat de “blanke man” heeft over de inheemse volkeren, erg geromantiseerd is. Daarom werd besloten om contact op te nemen met het gespecialiseerde reisagentschap opdat hun clienten de mogelijkheid zouden krijgen om hun dagelijkse routine te leren kennen. Het project kreeg de naam “Projeto Wazu’ri’wá” wat zoveel betekent als ‘pionier’.

Het dorp van de gemeenschap ligt nabij de Serra do Roncador en Rio das Mortes, deel uitmakend van het município Canarana, Mato Grosso. Er zijn nu in totaal ongeveer 600 inwoners in het dorp. Het gaat om een bijzonder traditionele gemeenschap die zichzelf Auwê Uptabi (het echte volk) noemt. In de gemeenschap wordt nauwelijks Portugees gesproken.

Xavante01

Het pakket dat ontwikkeld werd, houdt een verblijf in van 7 dagen en 6 nachten bij de Xavante waarbij de gasten alles leren over hun cultuur. Het programma is flexibel, dit om zo min mogelijk impact te hebben op de leden van de gemeenschap, maar het staat nu al vast dat de eerstvolgende bezoekers (vanaf 6 juli) al enkele rituelen zullen meemaken. Een van die rituelen houdt het doorboren van de oorlellen in voor jongere mannen, een plechtigheid die eens in de vijf jaar gehouden wordt.

Wie zich inschrijft voor een verblijf bij de Xavante, bereidt zich best voor op het dagelijkse leven zoals het hunne. Een bad vindt plaats in de rivier, slapen in hangmatten. Voor wie moeilijkheden heeft met dit laatste, werden hutten voorzien met een opblaasbare matras en elektrische verlichting (mits extra betaling). Toiletten zijn van het type “fossa seca” (beerput), nabij de plaats waar bezoekers zullen verblijven. De maaltijden worden bereid door een kok, ingehuurd door het reisagentschap. Maar het is niet uitgesloten dat bezoekers uitgenodigd worden om deel te nemen aan hun maaltijden.

Xavante02

De prijs per bezoeker bedraagt R$ 3.900,00. Daarvan gaat R$ 750,00 naar de gemeenschap. Deelnemers moeten (op eigen kosten) naar Goiânia vliegen. Men komt samen in het busstation van die stad. Een bus brengt de groep (van maximum 20 personen) naar Canarana – Mato Grosso, een reis van ong. 9 uur.

Meer informatie via deze link: Viaje Ambiental

Wikipedia schrijft over het Xavante volk:

De Xavante zien zichzelf als een strijdlustig volk. In de 17e eeuw hadden ze hun eerste contacten met blanken, avonturiers die in Goiás naar goud zochten, de zogenaamde bandeirantes. In 1726 stichtten zij het stadje Arraial de Sant’Anna (later Vila Boa de Goyaz genoemd), dicht bij het gebied waar de Xavante woonden.

Vanaf 1774 bouwden de blanken ‘aldeiamentos’ voor de inheemsen. Deze dorpen werden gebouwd om hen gedwongen daarin onder te brengen en hen daar te “bekeren” tot de westerse cultuur en het christelijk geloof. Een van deze dorpen heette Carretão I. Rapporten uit die tijd aan de koning van Portugal berichten dat 2000 Xavante dit lot ondergingen, maar waarschijnlijk zijn het er minder geweest. De paar Xavante die in het Carretão I zijn ondergebracht, zijn kort daarop door hun stamgenoten bevrijd.

Hierop besloten de Xavante weg te trekken over de Tocantins en de Araguaia. Zij reisden samen met de Xerente, met wie zij een oorlogspact hadden gesloten om sterker te staan tegenover de blanke kolonisten en andere indianenvolkeren onderweg. In de Araguaia zagen zij rivierdolfijnen. Dit werd door de Xerente gezien als een slecht voorteken. Daarom bleven zij ten westen van de rivier, terwijl de Xavante overstaken. Tussen 1820 en 1830 waren alle Xavante de rivier overgestoken. Onderweg kwamen zij in conflict met de stam van de Karajá die hen wilden beletten over hun grondgebied langs de Tocantins en de Araguaia te passeren.

Xavante03

De Xavante kwamen terecht in de deelstaat Mato Grosso. Tot de jaren 30 van de twintigste eeuw leefden zij daar betrekkelijk ongestoord. Deels kwam dat omdat zij voor de blanken na de verhuizing opnieuw van de kaart waren verdwenen.

In die tijd kwam er een missie van de Salesianen naar het gebied. President Getúlio Vargas was een voorstander van deze missies. De Salesianen hadden een missiepost opgezet vanuit het nabijgelegen São Marcos. De Xavantes weigerden om hen tot hun gebied toe te laten, en hadden weinig contact met hen. Deze weigering om blanken tot hun gebied toe te laten leidde af en toe tot conflicten. In 1932 doodden de Xavante twee Salesianen. In 1938 vroeg pater Hipólito Rhovelon om versterkingen om de missiposten te beschermen “om de voortgang van de beschaving te kunnen bevorderen”. In 1941 probeerde de onervaren indigenist Pimentel Barbosa met hen contact te leggen, maar zijn ploeg werd met de knuppel omgebracht, waarbij drie mensen overleefden. In 1944 had de ervaren Chico Mireilles contact met hen dat beter verliep. Ook werd er in 1946 contact gelegd door de gebroeders Vilas Boas.

In die tijd werden de Xavante door de regering-Vargas gedwongen om mee te doen aan het “Nationale Integratieprogramma” (Programa de Integração Nacional). De eerste contacten hiervoor werden in 1941 gelegd door een comité van de Dienst ter Bescherming van de Indianen (Serviço de Proteção aos Índios). Ook dit comité werd echter vermoord. Uiteindelijk zijn, na de pacificatie door Chico Mireilles, contacten gelegd door een broeder met de naam Orlando van de gebroeders Villas Boas. Hij leefde een tijd tussen de Xavente en wist hun vriendschap te winnen.

Het programma bracht echter nieuw onheil voor de Xavante. Niet alleen verloren zij hierdoor delen van hun land, ook kwamen zij hierdoor in aanraking met nieuwe ziekten waartegen zij geen weerstand hadden. De Xavante verzetten zich hiertegen, waarbij verschillenden van hen de dood vonden. Door deze strijd werd hun naam als strijdlustig volk alleen nog maar versterkt. In 1957 werden zij echter gedwongen zich over te geven.

Tegenwoordig ondervinden de Xavante de negatieve gevolgen van de grote soja- en rijstplantages die zich rondom hun gebied bevinden. Deze vervuilen de bodem en de rivieren waar zij afhankelijk van zijn. Als antwoord daarop hebben de Xavante hun strijdlust vertaald naar politiek vlak. In verschillende acties en demonstraties proberen zij aandacht te vragen voor hun problemen. Een van hun leiders, Mario Juruna, is parlementslid geweest van de deelstaat Mato Grosso. Een andere belangrijke leider had de naam Celestino.

Xavante04

Ook zijn de Xavante in de jaren 90 op uitwisseling naar Duitsland geweest, en hebben ze meegedaan op het album Roots van de groep Sepultura. Het nummer Itsari op dit album is een ceremoniële melodie die door de Xavante gezongen wordt, waarbij ze door de band begeleid worden. Ook heeft de plaat een hidden track van 13 minuten, gezamenlijk uitgevoerd door de Xavante en Sepultura. Door deze activiteiten worden de Xavante gezien als een volk dat voor hun rechten opkomt, en de eigen cultuur probeert te bewaren. Een recente bedreiging is de geplande bouw van een stuwdam die bedoeld is om de industrie van water te voorzien. Dit kan schadelijke gevolgen hebben voor de watertoevoer en de visvangst van de Xavante.

Door deze contacten werden de verhoudingen vreedzamer. Na 1946 is het hierdoor de Salesianen wel gelukt was om voet aan de grond te krijgen. Zij dwongen de Xavante om in een soort internaten te wonen, waarbij ze ouders van hun kinderen scheidden. Ook werd hen verboden om de eigen taal te spreken. Als reactie hierop hield de strijd aan.

Meer: https://nl.wikipedia.org/wiki/Xavante

Foto's: Youtube - Wilson Dias - Agência Brasil - Viaje Ambiental

Overgenomen met toestemming van Brazilië Nieuws